Naukowcy za ochroną Puszczy Białowieskiej przed wycinką
"Rówienniki litewskich wielkich kniaziów, drzewa
Białowieży, Świtezi, Ponar, Kuszelewa!" - pisał Mickiewicz w "Panu Tadeuszu". Na zdjęciu dęby w Puszczy Białowieskiej. Fot. Karol Zub.
Naukowcy w Polsce i za granicą jasno i kategorycznie sprzeciwiają się zwiększonej wycince drzew w Puszczy Białowieskiej. Wskazują na unikatowość tego kompleksu leśnego w skali światowej, na fakt, że to nasz narodowy skarb oraz na bezzasadność działań podejmowanych rzekomo w celu ochrony świerka przed kornikiem drukarzem.
Rady Wydziałów przyrodniczych różnych uniwersytetów w kraju opublikowały na początku zeszłego roku stanowiska i apele w tej sprawie, plany zwiększonego użytkowania rębnego opiniowała Polska Rada Ochrony Przyrody i Komitet Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, listy do władz pisali zarówno profesorowie jak i doktoranci z uczelni i instytutów naukowych w całym kraju (lista odnośników poniżej).
Poniżej zamieszczamy wspólne stanowisko Rad Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego i Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego (dostępne także tutaj).
W dniu 21 i 22 marca 2016 roku Rady Wydziałów Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego i Biologii Uniwersytetu Warszawskiego przyjęły poniższe stanowisko:
Puszcza Białowieska jako unikatowy, najlepiej zachowany fragment naturalnych lasów nizinnych strefy umiarkowanej półkuli północnej stanowi bezcenny obiekt pozwalający na badanie pierwotnych procesów zachodzących w ekosystemach leśnych. O znaczeniu Puszczy Białowieskiej w wymiarze światowym świadczy wpisanie jej w 2014 r. na Listę Obiektów Światowego Dziedzictwa UNESCO, jako jedynego polskiego obszaru przyrodniczego.
Od kilkudziesięciu lat toczy się batalia o zagwarantowanie naturalnej dynamiki ekosystemom Puszczy Białowieskiej oraz zachowanie i umocnienie jej wyjątkowego charakteru poprzez objęcie jak największego jej obszaru ochroną w formie parku narodowego. Fakt, że kolejne rządy nie były w stanie tego uczynić, przynosi wstyd Polsce na arenie międzynarodowej jako krajowi nieszanującemu własnego dziedzictwa historycznego i przyrodniczego.
Planowane ostatnio działania, zmierzające do drastycznego zwiększenia wycinki drzew w Puszczy Białowieskiej pod pretekstem walki z kornikiem drukarzem oraz zastąpienia naturalnego odnowienia lasu przez nasadzenia o składzie gatunkowym opracowanym dla lasów gospodarczych jeszcze dobitniej wskazują na konieczność podjęcia natychmiastowych działań porządkujących stan prawny całego kompleksu leśnego, wyłączenia go z normalnych zasad gospodarki leśnej i objęcie go ochroną jako parku narodowego. Priorytetem w Puszczy Białowieskiej nie może być gospodarka leśna, tylko zapewnienie niezakłóconego przebiegu procesów przyrodniczych w niej zachodzących. Wiąże się to z ograniczeniem do minimum ingerencji w ekosystem, także w sytuacji okresowego, lokalnego obumierania drzew. Proces ten stanowi bowiem element naturalnego cyklu życiowego lasu, warunkującego pożądane zróżnicowanie siedliskowe, charakterystyczne dla lasów naturalnych.
Warto przypomnieć, że w 2006 roku Prezydent RP Lech Kaczyński powołał Zespół do opracowania projektu ustawy regulującej status dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Puszczy Białowieskiej. W wyniku prac Zespołu ustalono, iż „jedynym i najlepszym rozwiązaniem, które zaspokoi potrzeby ochrony przyrody i sprosta oczekiwaniom społecznym jest objęcie obszaru Puszczy Białowieskiej parkiem narodowym o zróżnicowanych regułach ochronnych”. Podejmowane obecnie działania, z poparciem Ministerstwa Środowiska, stoją więc w jaskrawej sprzeczności z tą koncepcją.
Dlatego też Rada Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i Rada Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego zgodnie postulują objęcie całej polskiej części Puszczy Białowieskiej ochroną w formie parku narodowego podkreślając tym jej ogromną wartość jako dziedzictwa całego narodu.
Dokumenty przygotowane przez inne jednostki naukowe i stowarzyszenia związane z ochroną przyrody w Polsce:
Stanowisko Rady Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Apel Komitetu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk
Nauka dla Przyrody 