Rada Wydziału Biologii UJ o kryzysie klimatyczno-ekologicznym
Źródło obrazka: https://pixabay.com/pl/zmiany-klimatu-globalne-ocieplenie-2063240/
Uchwałą z dnia 18 czerwca 2019 r. Rada Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przyjęła następujące stanowisko w sprawie kryzysu klimatyczno-ekologicznego:
Rada Wydziału Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego wzywa naukowców, władze państwowe i samorządowe, a także wszystkich obywateli do podjęcia natychmiastowych działań dotyczących największego wyzwania w dziejach ludzkości, jakim jest kryzys klimatyczny i ekologiczny. Dalsze lekceważenie pogłębiającego się kryzysu zagraża całej ludzkiej cywilizacji.
Pierwszą składową kryzysu są globalne zmiany klimatu. Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) 6. 10. 2018 roku ogłosił szósty raport [1]. Wynika z niego, że jeżeli w ciągu najbliższych 11 lat emisja gazów cieplarnianych nie ulegnie redukcji o 45%, to do ok. 2050 roku średnia temperatura na Ziemi wzrośnie o 2°C ponad poziom sprzed epoki przemysłowej, co będzie miało katastrofalne skutki dla życia na Ziemi [1]. Niestety, raport ten, podobnie jak poprzednie, pozostaje w dużej mierze ignorowany. Produkcja jednego z gazów cieplarnianych – dwutlenku węgla – dalej rośnie, a wraz z nią temperatura na Ziemi.
Ponadto, 4. 05 2019 ogłoszono raport Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych (ang. Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services, IPBES), traktujący o drugiej składowej kryzysu – ekologicznej [2]. Wynika z niego m.in., że milion gatunków zwierząt i roślin jest zagrożonych wyginięciem wskutek działań ludzkich. Przewodniczący IPBES, Robert Watson, mówił: „Stan zdrowia ekosystemów, od których zależą ludzie i wszystkie inne gatunki, pogarsza się szybciej niż kiedykolwiek. Podkopujemy fundamenty naszych gospodarek, źródeł utrzymania, bezpieczeństwa żywności, zdrowia i jakości życia na całym świecie”.Obydwa raporty niezbicie dowodzą, że kryzys klimatyczny i ekologiczny jest spowodowany działalnością człowieka. Aby przeciwdziałać jego dalszej eskalacji, konieczne są niezwłoczne działania na szczeblach lokalnych, regionalnych, jak również globalnie. Niezbędne jest także podjęcie działań adaptujących, aby społeczeństwo i środowisko w jak najmniejszym stopniu ucierpiały wskutek pogarszających się warunków klimatycznych i ekologicznych.
Apelujemy, by wiedza na temat przyczyn i skutków kryzysu klimatycznego i ekologicznego:
– była szeroko propagowana przez naukowców i innych ekspertów, tak, aby polskie społeczeństwo było świadome zagrożeń klimatycznych i ekologicznych, oraz przygotowane do podjęcia niezbędnych działań.
– była traktowana priorytetowo w programach edukacji na wszystkich poziomach.
– była uwzględniana przy opracowywaniu w wszelkich planów i strategii dotyczących przyszłości Rzeczpospolitej Polskiej.Jednocześnie wyrażamy swoje poparcie dla deklaracji Rady Wydziału Psychologii UW w sprawie zmian klimatu, z dnia 28.05.2019 popartej przez Senat UW w dniu 5.06.2019 [3], a także dla Stanowiska Komitetu Geofizyki PAN w sprawie postępującej zmiany klimatu z dnia 24.05 2018 [4].
[1] naukaoklimacie.pl/aktualnosci/ocieplenie-o-1-5-stopnia-specjalny-raport-ipcc-308
[2] naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C76959%2Craport-milion-gatunkow-zagrozonych-wyginieciem.html
[3] www.uw.edu.pl/deklaracja-rady-wydzialu-psychologii-uw-w-sprawie-zmian-klimatu/?utm_campaign=shareaholic&utm_medium=facebook&utm_source=socialnetwork&fbclid=IwAR1lYyoP_T2sdvlWD4xlWLfjgA2a0IjV-wy2pblpisIVTMbzdDqbNUtvnyk
[4] www.kgeof.pan.pl/images/stories/pliki_2018/Stanowisko_Komitetu_2018.pdf
Tym stanowiskiem Rada dołączyła do coraz liczniejszego grona naukowców z całego świata, którzy coraz głośniej mówią o kryzysie klimatyczno-ekologicznym w miarę, jak przybiera on na sile. Na przykład w opublikowanym w grudniu 2017 artykule-apelu „Przestroga naukowców z całego świata dla ludzkości: drugie ostrzeżenie”, podpisanym przez ponad 15 tys. osób ze środowiska naukowego z całego świata, czytamy m.in.
„Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się nieszczęść (…) ludzkość musi wdrożyć bardziej przyjazną dla środowiska alternatywę dla dotychczasowego biegu spraw. (…) Wkrótce będzie za późno, aby zmienić obecny kurs, a czas ucieka.”
Uchwała Rady Wydziału Biologii UJ powołuje też stanowisko Pełnomocnika Dziekana ds. kryzysu ekologiczno-klimatycznego, celem koordynowania działań wynikających z jej zapisów. Decyzją Dziekana Wydziału, dr hab. Małgorzaty Kruczek, stanowisko to objęła dr Zofia Prokop z Instytutu Nauk o Środowisku na WB UJ, jedna z współzałożycielek i koordynatorek Nauki dla Przyrody.
Nauka dla Przyrody 