Instytut Ochrony Przyrody PAN – stanowisko w sprawie kryzysu klimatyczno-ekologicznego

Świat stoi przed najpoważniejszym wyzwaniem z jakim przyszło się mierzyć ludzkości: kryzysem klimatyczno-ekologicznym. Specjaliści na całym świecie opracowują zalecenia i procedury konieczne dla wyhamowania katastrofalnych zmian. Równocześnie różne gremia naukowe ciągle muszą wzywać decydentów do zaprzestania lekceważenia faktów naukowych i podjęcia konkretnych działań. Dlatego Rada Naukowa Instytutu Ochrony Przyrody PAN apeluje do władz o odpowiedzialne traktowanie problemu, edukowanie społeczeństwa i podjęcie natychmiastowych kroków koniecznych do zapobieżenia pogłębianiu się kryzysu klimatyczno-ekologicznego.

---

dr Maria Gołąb, Instytut Ochrony Przyrody PAN

Treść stanowiska cytujemy poniżej; w formie pliku .pdf dostępne jest TUTAJ.

Stanowisko Rady Naukowej Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie w sprawie kryzysu klimatyczno-ekologicznego

Rada Naukowa Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauki apeluje do władz państwowych oraz lokalnych o podjęcie działań, opartych na wiedzy naukowej, mających na celu ograniczenie globalnego kryzysu klimatyczno-ekologicznego oraz adaptację do skutków tych zmian.

Nie ma wątpliwości co do przyczyn i konsekwencji globalnego ocieplenia. Bieżące raporty Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu [IPCC; 1] oraz publikacje w renomowanych czasopismach naukowych [2] wskazują, że skutki globalnego ocieplenia postępują szybciej, niż zakładano. Natomiast Raport Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych [IPBES, 3] ujawnia, że milion gatunków roślin i zwierząt jest zagrożonych wyginięciem, a tysiące z nich mogą wymrzeć w ciągu najbliższych kilku dekad.

Dalsze lekceważenie kryzysu i utrzymanie aktualnych trendów emisji gazów cieplarnianych [4] będzie skutkowało wzrostem średniej temperatury Ziemi do roku 2050 o 2-4°C [5] powyżej poziomu sprzed epoki industrialnej. Tak znaczny wzrost temperatury i dalsze niepohamowane eksploatowanie zasobów Ziemi będzie miało katastrofalne skutki dla bioróżnorodności i cywilizacji, co trafnie podsumował Robert Watson (Przewodniczący IPBES): “podkopane zostaną fundamenty naszych gospodarek, źródeł utrzymania, bezpieczeństwa żywności, zdrowia i jakości życia na całym świecie”.   

W celu zapobieżenia pogłębianiu się kryzysu konieczna jest realizacja postanowień Porozumienia paryskiego z 2015 roku [6], czyli podjęcie działań na rzecz ograniczenia wzrostu globalnych temperatur znacznie poniżej 2°C, w wariancie najkorzystniejszym – poniżej 1,5 stopnia.

Dla powstrzymania kryzysu ekologicznego konieczne jest obejmowanie ochroną kolejnych, cennych przyrodniczo obszarów, fachowa renaturyzacja zniszczonych ekosystemów oraz stosowanie technologii pozwalających na zmniejszanie eksploatacji zasobów przyrody. 

Apelujemy, aby: (1) wszelkie decyzje i działania w Polsce związane z kryzysem klimatyczno-ekologicznym były oceniane i konsultowane przez specjalistów posiadających istotny dorobek naukowy oraz doświadczenie w temacie; (2) obywatele Polski byli odpowiedzialnie informowani na temat postępującego kryzysu klimatyczno-ekologicznego oraz jego skutków społecznych, ekonomicznych i przyrodniczych; (3) wiedza na temat przyczyn i skutków kryzysu była uwzględniana przy podejmowaniu strategicznych decyzji dotyczących przyszłości Polski; (4) a przede wszystkim traktowana priorytetowo w programach edukacji.

Rada Naukowa Instytutu Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk wyraża równocześnie poparcie dla Postulatów Młodzieżowego Strajku Klimatycznego z dnia 26 września 2019 r. [7], Postulatów przyjętych przez uczestników konferencji „Zaczęło się od Tatr…” z 23 listopada 2019 r. [8] oraz inicjatywy “World Scientists’ Warning of a Climate Emergency” [9].