Ważne

Naukowcy: konieczne jest zaprzestanie szkodliwych prac leśnych w najcenniejszych lasach Bieszczad i Pogórza Przemyskiego

Droga zrywkowa do wywozu wyciętych starodrzewi w nadleśnictwie Lutowiska (oddział 31) w Bieszczadach, poprowadzona przez potok. Fot. Michał Książek.

Jako naukowcy oraz eksperci zajmujący się tematyką funkcjonowania, ochrony i zarządzania zasobami środowiska przyrodniczego, wyrażamy głębokie zaniepokojenie brakiem działań prowadzących do utworzenia Turnickiego Parku Narodowego lub rezerwatu Reliktowa Puszcza Karpacka, który chroniłby najcenniejsze lasy Pogórza Przemyskiego, jak również realizowaną na tym terenie gospodarką leśną prowadzącą do znacznego przekształcenia lub wręcz zniszczenia cennych przyrodniczo lasów i pogłębienia problemu suszy. Nasze zaniepokojenie dotyczy również działań gospodarczych w przyrodniczo najcenniejszych lasach w otulinie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, a szczególnie na terenie proponowanych rezerwatów przyrody znajdujących się w Nadleśnictwie Stuposiany.

Bieszczady, oddział 219a w nadleśnictwie Stuposiany, fot. Piotr Łukasik

Stan ochrony przyrody na tych terenach świadczy o głębokim kryzysie i niewydolności organów odpowiedzialnych w Polsce za tę kwestię (Ministerstwo Środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – wraz z podległymi regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska), wojewodów, marszałków województw, starostów oraz wójtów.

Starania o prawną ochronę turnickich lasów, należących niemal wyłącznie do Skarbu Państwa, w postaci parku narodowego lub rezerwatu przyrody, toczą się już od dziesięcioleci. Na dużą wartość przyrodniczą tego obszaru zwracano uwagę 100 lat temu, jednak wzmożone starania o utworzenie parku narodowego trwają od czterdziestu lat. Postulat złożony w roku 1982 przez prof. Janusza Kotlarczyka z Akademii Górniczo–Hutniczej w Krakowie na II Zjeździe Delegatów Ligi Ochrony Przyrody w Przemyślu, kilkakrotnie ponawiany i aktualizowany, do tej pory nie został uwzględniony. Potrzebę ochrony tych terenów potwierdziła w roku 2011 Państwowa Rada Ochrony Przyrody (PROP) w wydanej opinii. W roku 2016 Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze wnioskowała do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska o utworzenie na tych terenach rezerwatu “Reliktowa Puszcza Karpacka”. Wniosek, zawierający staranną dokumentację przyrodniczą, został odrzucony kilka razy.

Lasy Państwowe gospodarujące na tym terenie, prowadząc wycinki w cennych lasach nie uwzględniają w należytym stopniu opinii PROP, w której wskazywano, że dla ochrony wartości przyrodniczych tego obszaru konieczne jest:

1. Jak najpilniejsze rozszerzenie ochrony rezerwatowej najcenniejszych ekosystemów projektowanego parku, z uwzględnieniem zwłaszcza obszarów trudno dostępnych, mało opłacalnych dla gospodarki leśnej.

2. Rozszerzenie zakresu ochrony ścisłej, do której obszar ten jest szczególnie predestynowany.

3. Rozważenie możliwości wyłączenia z pozyskiwania rębnego okazów starych drzew, z zastosowaniem rozwiązań opracowanych dla Puszczy Białowieskiej.

4. Uaktualnienie istniejącego stanu wiedzy przyrodniczej o obszarze projektowanego parku, z wykorzystaniem istniejących wyników badań.

W niewystarczającym stopniu uwzględniane są postulaty składane w ramach konsultacji społecznych do Planu Urządzania Lasu, dotyczące zachowania drzew o wymiarach kwalifikujących je jako pomnik przyrody, utworzenia stref bez zabiegów gospodarczych przy ciekach wodnych* oraz wyznaczenia miejsc dla zachowania warunków sprzyjających ochronie ksylobiontów w liczbie adekwatnej do potrzeb ochrony najcenniejszych miejsc.

Dojazd do miejsc wycinki związany jest z uszkadzaniem gleby. Fot. Małgorzata Klemens

Na potrzeby gospodarki leśnej rozbudowywana jest sieć utwardzonych dróg w lasach, trwa zabudowa i regulacja cieków* oraz wycinka drzew w cennych przyrodniczo ekosystemach. Zabiegi gospodarcze powodują zanikanie stanowisk rzadkich, w tym chronionych gatunków, zmieniają warunki charakterystyczne dla lasów naturalnych, konieczne dla przetrwania wielu organizmów wrażliwych na działalność człowieka. Dojazd do miejsc wycinki związany jest z uszkadzaniem gleby.

Zmiana modelu gospodarki leśnej na terenach górskich – z nastawionej na pozyskanie drewna na gospodarkę skierowaną na maksymalizację powierzchni retencyjnych i opóźnienie odpływu wód – jest jednym z najbardziej efektywnych i pilnych działań koniecznych dla przeciwdziałania narastającemu w naszym kraju problemowi suszy.

Potok w Bieszczadach, fot. Krzysztof Kujawa. Ochrona stref przypotokowych w górskich lasach to jeden z kluczowych elementów walki z suszą i powodziami.

Tymczasem gospodarka leśna prowadzona aktualnie w lasach karpackich bezpośrednio przyczynia się do pogłębienia tego problemu. Wycinka starodrzewów w strefach przypotokowych powoduje istotną utratę zdolności retencyjnych tych terenów oraz zwiększa erozję brzegów potoków górskich. Mechaniczne uszkodzenia gleby powstające w wyniku użycia ciężkich sprzętów gwałtownie przyspieszają odpływ wody. Powoduje to nie tylko wzrost ryzyka wystąpienia dotkliwej suszy hydrogeologicznej, ale również zwiększenie zagrożenia powodzią – przy intensywnych, nawalnych opadach (jakich w związku ze zmianami klimatu Polska będzie doświadczała coraz częściej) spływ wody, która do tej pory była zatrzymywana m.in. przez drzewa, gwałtownie przyspiesza, formułując falę powodziową, skutkującą niebezpiecznymi podtopieniami terenów niżej położonych, zagrażającą mieniu, zdrowiu i życiu ludzi.

Wskutek tak prowadzonej gospodarki leśnej straty dotykają również ekosystemów wodnych. Prace ciężkim sprzętem w strefach przypotokowych (zrywka, transport) powodują tzw. „mętnicę”: zmętnienie wody oraz zamulenie dna i brzegów, występujące permanentnie lub okresowo, najczęściej bez związku z aktualną sytuacją meteorologiczną i hydrologiczną.

Bieszczady, szlaki zrywkowe powodują przyspieszenie spływu wody i zamulanie potoków. Źródło zdjęcia: Inicjatywa Dzikie Karpaty.

Pojawienie się tego rodzaju zanieczyszczenia w nietypowej porze lub w trakcie „niżówki” (np. w czasie suszy), a więc przy braku możliwości rozcieńczenia ładunku zawartej w wodzie zawiesiny, jest niezwykle niebezpieczne dla organizmów wodnych, szczególnie ryb. Wpływ bezpośredni to najczęściej zniszczenie złożonej ikry, urazy mechaniczne, otarcia i uszkodzenia powłok zewnętrznych, zniszczenie skrzeli, zwiększona podatność na choroby i pasożyty, zmniejszone tempo wzrostu. Wpływ pośredni to zaburzenia w cyklu migracji, uniemożliwienie odbycia skutecznego tarła, utrudnienia w zdobyciu pokarmu (z uwagi na zanik lub zubożenie bazy pokarmowej, m.in bezkręgowców w wyniku mętnicy), a przez to zmiana tempa wzrostu, struktury i wielkości populacji ryb danego gatunku.[1]

Również nie bez znaczenia jest wpływ tak intensywnie prowadzonej na tych terenach gospodarki leśnej na pogłębianie kryzysu klimatycznego. Wskutek prowadzonych prac uwalniane są do atmosfery znaczne ilości węgla, gromadzone wcześniej przez setki lat m.in. w biomasie drzewnej i ściółce. Są to działania, które w XXI wieku, w dobie globalnych zmian klimatu nie znajdują żadnego naukowego uzasadnienia.

Postulaty ochrony cennych ekosystemów (zarówno lądowych jak i wodnych) oraz przeciwdziałania skutkom suszy spotykają się z ignorancją ze strony instytucji, które w imieniu społeczeństwa powinny dbać o zachowanie najcenniejszych przyrodniczo obszarów z myślą o obecnych i następnych pokoleniach. Z uwagi na wartość przyrodniczą terenu planowanego do powołania Turnickiego Parku Narodowego oraz cennych przyrodniczo lasów otuliny Bieszczadzkiego Parku Narodowego, rozumiejąc pilną potrzebę podjęcia działań łagodzących skutki zmian klimatycznych (w tym suszy i powodzi) popieramy działania Inicjatywy Dzikie Karpaty, upominającej się o ochronę tych ekosystemów leśnych oraz o jak najszybsze zaprzestanie szkodliwych praktyk wymienionych wyżej.


[1] T. Mikołajczyk, P. Nawrocki / Leśne Prace Badawcze, 2019, Vol. 80 (4): 269–276

* cieki wodne – rzeki, strumienie, potoki; ogólne określenie wszelkiego rodzaju wód powierzchniowych płynących w wyżłobionych przez siebie korytach, stale lub w ciągu dłuższych okresów, pod wpływem siły ciężkości.

Autorki:

  1. dr Anna Kujawa, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
  2. dr Alicja Pawelec, Uniwersytet Warszawski, Zakład Hydrobiologii

[naukowców chcących dołączyć swoje poparcie dla stanowiska prosimy o składanie podpisów tutaj]

Sygnatariusze:

  1. prof. dr hab. Bogdan Jaroszewicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Białowieska Stacja Geobotaniczna
  2. prof. dr hab. Kazimierz Rykowski, Instytut Badawczy Leśnictwa ,
  3. dr hab. Zofia Prokop, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii (pełnomocniczka Dziekana d.s. kryzysu klimatyczno-ekologicznego)
  4. prof. nadzw. dr hab. Łukasz Kaczmarek, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  5. prof. nadzw. dr hab. Paweł Koperski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  6. dr Remigiusz Pielech, Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Leśny
  7. prof. dr hab. Andrzej Elżanowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Artes Liberales
  8. dr Marcelina Zimny, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
  9. dr Romuald Mikusek, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
  10. dr Maciej Grzybek, Gdański Uniwersytet Medyczny
  11. dr Joanna Tusznio, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  12. dr Kamil Bartoń, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  13. mgr Łukasz Berlik, Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze,
  14. dr Barbara Pietrzak , Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  15. dr Łukasz Wojtyla, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  16. prof. dr hab. Małgorzata Latałowa, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
  17. dr Mateusz Ciechanowski, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców
  18. dr hab. Krzysztof Kujawa, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
  19. dr hab. Bartłomiej Gołdyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  20. mgr Michał Gorczak , Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  21. dr Mateusz Płóciennik, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  22. prof. dr hab. Agnieszka Ławniczak-Malińska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inzynierii Mechanicznej
  23. dr hab. Ewa Jabłońska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  24. dr Piotr Dąbrowski, Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, Wydział Turystyki i Rekreacji
  25. dr Piotr Kubkowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Polonistyki, Instytut Kultury Polskiej
  26. prof. dr hab. Piotr Skubała, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych
  27. prof. dr hab. Mariusz Lamentowicz , Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
  28. prof. dr hab. Adam Stebel, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Nauk Farmaceutycznych
  29. prof. nadzw. dr hab. Karolina Bącela-Spychalska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  30. dr Maja Graniszewska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii UW
  31. prof. dr hab. Bożena Zakryś, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  32. dr hab. Halina Galera, Uniwersytet Warszawski,
  33. mgr Monika Wójcik-Musiał, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Biologicznych
  34. mgr Magdalena Majtyka, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  35. prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Marcysiak, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Biologicznych
  36. dr Sławomir Zieliński, Klub Przyrodników,
  37. dr Małgorzata Mazur, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Nauk Przyrodniczych
  38. dr hab. inż. Robert W. Mysłajek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Instytut Biologii Funkcjonalnej i Ekologii, Zakład Ekologii
  39. prof. nadzw. dr hab. Paulina Kramarz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
  40. dr Radomir Jaskuła, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  41. dr Jan Jedlikowski, Uniwersytet Warszawski,
  42. dr Patryk Czortek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Białowieska Stacja Geobotaniczna
  43. dr Anna Karnkowska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  44. dr hab. Anna Muszewska, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN,
  45. dr Anna Maria Łabęcka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  46. dr hab. Agnieszka Pajdak-Stós, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  47. mgr Mateusz Skłodowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  48. prof. nadzw. dr hab. Anna Orczewska , Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Biologii, Biotechnologii i Ochrony Środowiska
  49. prof. nadzw. dr hab. Dariusz Wysocki, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu i Środowisk
  50. prof. dr hab. Maria A. Ciemerych-Litwinienko, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  51. dr Anna Urbanowicz, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN,
  52. prof. nadzw. dr hab. Marcin Zych, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  53. dr Mateusz Iskrzyński, Instytut Badań Systemowych,
  54. dr hab. Marta Wrzosek, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Ogród Botaniczny
  55. dr hanna Werblan-Jakubiec, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii, Ogród Botaniczny
  56. prof. dr hab. Mariusz Jaskolski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydzial Chemii
  57. prof. nadzw. dr hab. Władysław Polcyn, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  58. mgr Bartosz Mierzejewski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  59. dr Tomasz Suchan, Instytut Botaniki im. Władysława Szafera PAN,
  60. dr Magdalena Bejger, Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk, Zakład Struktury i Funkcji Biomolekuł
  61. dr inż. Jakub Skorupski, Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk o Morzu i Środowisku
  62. prof. dr hab. Hanna Kmita, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  63. prof. nadzw. dr hab. Julia Durzyńska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  64. dr Tomasz Wyszomirski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  65. dr Marta Kras, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
  66. prof. nadzw. dr hab. Łukasz Michaczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  67. prof. dr hab. Edward A. Gwóźdź, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,
  68. dr hab. Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN,
  69. prof. dr hab. Piotr Dawidowicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  70. dr Adam Pyzik, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  71. mgr Beata Orłowska, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  72. prof. dr hab. Joanna Pijanowska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  73. mgr Maciej Barczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
  74. prof. nadzw. dr hab. Krzysztof Świerkosz, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  75. dr Katarzyna Gacek-Bogucka, Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy,
  76. mgr Anna Albin, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  77. prof. dr hab. Adam Woźny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  78. dr Lech Buchholz, Polskie Towarzystwo Entomologiczne – Komisja ochrony owadów,
  79. prof. nadzw. dr hab. Anna Szakiel, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  80. mgr Iza Wyszomirska, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  81. dr Joanna Kajzer-Bonk, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  82. prof. dr hab. Jerzy Duszynski, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN,
  83. prof. dr hab. Piotr Zieliński, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ
  84. dr Sebastian Szklarek, Europejskie Regionalne Centrum Ekohydrologii,
  85. prof. dr hab. Piotr Żenczykowski, Instytut Fizyki Jadrowej w Krakowie,
  86. dr hab. Teresa Lehmann, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, UAM, Wydział Biologii
  87. dr hab. inż. Marcin Kadej, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  88. prof. dr hab. Dariusz Tarnawski, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  89. dr Zygmunt Dajdok, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  90. dr Jakub Kostecki, Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska
  91. prof. nadzw. dr hab. Wiktor Kotowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  92. dr Robert Kalak, Stowarzyszenie Prawo do Przyrody,
  93. dr Anna Czaplińska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Prawa i Administracji
  94. prof. nadzw. dr hab. Michał Słowiński, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, Zespół Dynamiki Krajobrazów Minionych
  95. prof. nadzw. dr hab. Dominik Kopeć , Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  96. mgr Agnieszka Mroczkowska, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
  97. dr Kasia Piwosz, Morski Instytut Rybacki – BIP,
  98. dr hab. Łukasz Kajtoch, Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk,
  99. dr Łukasz Kozub, Uniwersytet Warszawski, Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska, Instytut Biologii Środowiskowej, Wydział Biologii
  100. dr hab. Nuria Selva Fernandez, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  101. mgr Anna Zięcik, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  102. dr hab. Robert Gwiazda, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  103. mgr Bartłomiej Janusz , Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Wydział Biologoczno-Geograficzny
  104. prof. dr hab. Elżbieta Dumnicka, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  105. dr hab. Aleksandra Biedrzycka, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Instytut Ochrony Przyrody PAN
  106. dr Irena Sińska, Uniwersytet Warszawski, emeryt, Uniwersytet Warszawski, Wydz. Biologii
  107. dr Iwona Kostrzewska-Szlakowska, Uniwersytet Warszawski,
  108. dr Krzysztof Kolenda, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  109. prof. nadzw. dr hab. Antoni Amirowicz, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  110. dr Maciej Konopiński, Instytut Ochrony Przyrody PAN,
  111. dr Tomasz Związek, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
  112. prof. dr hab. Wojciech Niedbała, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  113. prof. dr hab. Jacek Radwan, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  114. mgr Dominika Łuców, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
  115. dr Joanna Drzewińska-Chańko, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  116. prof. dr hab. Maciej Garstka, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  117. dr Tomasz Wilk, Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków,
  118. dr Agata Klimkowska , Wetlands International ,
  119. dr Iwona Dembicz, Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
  120. dr Olga Smoleńska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej
  121. dr Dominik Kaim, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  122. mgr Janusz Lewek, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie,
  123. dr Barbara Stępień, Max-Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics,
  124. dr hab. Adrian Smolis, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  125. dr Justyna Stańczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  126. prof. nadzw. dr hab. Józef Wiktor, Instytut Oceanologii PAN,
  127. prof. nadzw. dr hab. Iwona Jasser, Uniwersytet Warszawski,
  128. mgr Piotr Chibowski, Uniwersytet Warszawski,
  129. mgr Zuzanna Pestka, Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii
  130. mgr Sambor Czerwiński, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych
  131. dr hab. Izabela Kałucka, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  132. dr hab. Małgorzata Luc, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  133. dr Krzysztof Zawierucha, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  134. prof. dr hab. Szymon Zubek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  135. prof. dr hab. Jan R. E. Taylor, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologii
  136. dr Natalia Kolecka , Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  137. dr Maciej Kamiński, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  138. prof. nadzw. dr hab. Alek Rachwald, Instytut Badawczy Leśnictwa, Zakład Ekologii Lasu
  139. prof. nadzw. dr hab. Anna Drozd, Uniwersytet Łódzki, BiOŚ
  140. prof. dr hab. Radosław Juszczak, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
  141. dr Piotr Łapcik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Geografii i Geologii
  142. mgr Katarzyna Janas, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Instytut Nauk o Środowisku
  143. prof. nadzw. dr hab. Piotr Nowicki, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  144. prof. dr hab. Paweł Koteja, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  145. mgr Monika Opałek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, UJ, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
  146. mgr Magdalena Liszniańska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii, Instytut Botaniki,
  147. dr Katarzyna Roguz, Uniwersytet Warszawski,
  148. mgr inż. Michał Fecowicz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  149. mgr Marzena Majgier, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  150. mgr Lizaveta Vintsek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  151. dr hab. Aleksandra Walczyńska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  152. mgr Andrzej Słaby, Uniwersytet Łódzki,
  153. dr Maciej Kania, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  154. dr Marta Labocha-Derkowska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  155. dr Ewelina Klichowska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  156. prof. nadzw. dr hab. Marcin Czarnołęski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  157. mgr Olga Magdalena Cholewińska, Uniwersytet Warszawski, Białowieska Stacja Geobotaniczna, Wydział Biologii
  158. dr Katarzyna Marcisz, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych
  159. dr Łukasz Trębicki, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  160. prof. dr hab. Jacek Kozak, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  161. prof. dr hab. Michał Woyciechowski, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  162. dr Piotr Zieliński, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  163. prof. dr hab. Magdalena Błażewicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  164. prof. nadzw. dr hab. Katarzyna Szczepko, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  165. mgr Magdalena Cygan, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  166. dr Krystyna Nadachowska-Brzyska, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  167. dr hab. Tomasz Janiszewski, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  168. mgr Monika Ostap-Chęć , Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
  169. prof. dr hab. Bronisław Wojtuń, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  170. prof. dr hab. Zbigniew Sawłowicz, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  171. dr Robert Maślak, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  172. mgr Aleksandra Krawczyk, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Geografia i Gospodarka Przestrzenna
  173. mgr Małgorzata Łaciak, Instytut Ochrony Przyrody PAN, IOP PAN
  174. prof. nadzw. dr hab. Elżbieta Gorczyca, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  175. dr hab. Janusz Siwek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  176. dr Anna Jażdżewska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  177. dr Jadwiga Gałka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  178. mgr Jakub Rok, Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych, (ekonomista ekologiczny)
  179. dr Maciej Grodzicki, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej
  180. dr hab. Włodzimierz Mościcki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
  181. prof. dr hab. Andrzej Paulo , Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydz. Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
  182. Dr hab., Prof. Ucz. Marta Szulkin, Uniwersytet Warszawski, Centrum Nowych Technologii
  183. dr hab. Dominik Drzazga, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania, Katedra Zarządzania Miastem i Regionem
  184. dr hab. Maciej Pabijan, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  185. prof. nadzw. dr hab. Mariusz Sokołowicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
  186. dr Agnieszka Rzeńca, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny
  187. prof. nadzw. dr hab. Maciej Turała, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania UŁ
  188. prof. nadzw. dr hab. Justyna Danielewicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
  189. prof. dr hab. Danuta Stawasz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
  190. prof. nadzw. dr hab. Bożena Matusiak, Uniwersytet Łódzki, WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA
  191. dr hab. Michał Żmihorski, Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk,
  192. dr Przemysław Czajor, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
  193. prof. dr hab. Tomasz Wesołowski, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  194. prof. dr hab. Adam Kotarba, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
  195. dr Iwona Słowińska, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  196. dr Grzegorz Hebda, Uniwersytet Opolski, Instytut Biologii
  197. dr hab. Piotr Łukasik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  198. dr Dorota Jochim, Uniwersytet Łódzki, Filia Uniwersytetu Łódzkiego w Tomaszowie Mazowieckim
  199. mgr Jan M. Kaczmarek, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Zoologii
  200. prof. nadzw. dr hab. Jakub Kronenberg, Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Zakład Analiz Systemów Społeczno-Ekologicznych
  201. dr Grzegorz Neubauer, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  202. dr hab. Konrad Hałupka, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  203. mgr Julia Barczyk, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  204. prof. dr hab. Wiesław Babik, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  205. dr Grzegorz Bania, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska
  206. prof. nadzw. dr hab. Marek Matejun, Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania
  207. dr Dawid Weisbrodt, Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii
  208. dr Rafał Ruta, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  209. prof. nadzw. dr hab. Ludwik Żołnierz, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wydział Przyrodniczo-Technologiczny
  210. dr Jakub Michalcewicz, Polskie Towarzystwo Entomologiczne,
  211. dr Beata Czyż, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  212. dr hab. Przemysław Chylarecki, Muzeum i Instytut Zoologii PAN w Warszawie,
  213. dr Barbara Błachno, Politechnika Białostocka, Wydział Budownictwa i Nauk o Środowisku
  214. prof. dr hab. Zbigniew Dzwonko, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie,
  215. prof. nadzw. dr hab. Magdalena Krzesłowska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
  216. dr Izabela stachowicz, Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
  217. dr Anna Batorczak, Uniwersytet Warszawski, Uniwersyteckie Centrum Badań nad Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem
  218. dr hab. Anna Kozłowska, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN,
  219. dr Kamila Reczyńska, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  220. mgr Waldemar Balcerzak , Karpacka Panstwowa Uczelnia w Krośnie , Zarządzanie
  221. prof. dr hab. Szymon Malinowski, Uniwersytet Warszawski, Wydział Fizyki
  222. dr Piotr Markuszewski, Instytut Oceanologii PAN,
  223. mgr Piotr Bednarek, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  224. mgr Michał Jakiel, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii
  225. dr Maciej Kronenberg, Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Ekonomii i Zarządzania
  226. mgr Michał Najda, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Ścisłych i Nauk o Zdrowiu
  227. prof. nadzw. dr hab. Łukasz Łuczaj, Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Biologii i Biotechnologii
  228. dr Jagoda Adamczyk-Grochala , Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Biologii i Biotechnologii
  229. prof. dr hab. Stanisław Leszczyński, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Geografii i Geologii, pracownik emerytowany
  230. prof. nadzw. dr hab. Ewa Węgrzyn, Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Biologii i Biotechnologii
  231. dr Mariusz Paszkowski, Instytut Nauk Geologicznych PAN, Instytut Nauk Geologicznych PAN
  232. prof. dr hab. Stanisław Kłosowski, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych
  233. dr hab. Elżbieta Malzahn, Instytut Badawczy Leśnictwa, emerytka
  234. dr Iwona Gottfried, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
  235. dr hab. Konrad Leniowski, Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Biologii i Biotechnologii
  236. dr hab. Rafał Stasik, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej
  237. mgr inż. Grzegorz Poznański, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu., Sekcja Nauk Przyrodniczych.
  238. dr hab. Andrzej Bobiec, Uniwersytet Rzeszowski, Kolegium Nauk Przyrodniczych
  239. dr Edyta Jermakowicz, Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologii
  240. dr hab. Wojciech Litwińczuk, Uniwersytet Rzeszowski, Instytut Nauk Rolniczych, Ochrony i Kształtowania Środowiska
  241. prof. nadzw. dr hab. Bogdan Wiśniowski, Uniwersytet Rzeszowski,
  242. prof. nadzw. dr hab. Józef Mitka, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Wydział Biologii
  243. dr Andrzej Czech, Badacz nieafiliowany,
  244. mgr Grzegorz Cierlik, Instytut Ochrony Przyrody PAN,

3 Trackbacks / Pingbacks

  1. Krytyka gospodarki leśnej w Puszczy Karpackiej | Karpaccy.pl
  2. Kronika Rozdroża: paździenik 2020 (akt. 26.10) – ziemia
  3. Zmiany klimatu – w Polsce znikają sosna, świerk, modrzew, brzoza – Nauka dla Przyrody

Możliwość komentowania jest wyłączona.