Przestrzenne relacje między ptakami, płazami i rybami

Posted w dniu 26 kwietnia 2023

Ptaki, płazy i ryby – to trzy grupy kręgowców zasiedlających tworzone i odtwarzane środowiska wodne (created wetlands), których współwystępowanie było tematem projektu doktorskiego dr Inety Kacergyte z Zakładu Ekologii Szwedzkiego Uniwersytetu Nauk Rolniczych w Uppsali. Właśnie ukazała się czwarta publikacja w ramach tego projektu, ostatnia wchodząca w skład doktoratu Inety.

Pokazaliśmy w tej pracy jak wyglądają przestrzenne relacje między tymi trzema grupami. Zadanie to nie jest łatwe (zwykła korelacja go nie rozwiąże) ponieważ cechy środowiska mogą generować współwystępowanie gatunków (korelując ich liczebności lub obecności), między którymi nie ma żadnych istotnych interakcji. Stąd konieczne było użycie trochę bardziej zaawansowanych modeli statystycznych do odseparowania efektów środowiskowych (dygresja: mimo, że mieliśmy dane z zaledwie 52 zbiorników wodnych, to dopasowanie modeli i ich walidacja trwały tygodniami (joint species distribution models w pakiecie HMSC) – nie pierwszy to przykład pokazujący, że moce obliczeniowe naszych komputerów pozostają w tyle za wiedzą teoretyczną dotyczącą konstruowania narzędzi analitycznych odpowiednich do konkretnych pytań badawczych).

Ptaki i płazy współwystępują ze sobą na badanych zbiornikach wodnych (z wyjątkiem ropuchy szarej), natomiast ryby (z wyjątkiem dwóch bardzo małych cierników) są negatywnym predyktorem dla występowania dwóch pozostałych grup. Zatem można przypuszczać, że tworzenie zbiorników dla ptaków będzie sprzyjało też ochronie płazów, natomiast ich zarybianie, lub spontaniczna kolonizacja przez ryby, może pogarszać warunki dla dwóch pozostałych grup. W przypadku negatywnych interakcji ryby-płazy głównym mechanizmem jest zapewne drapieżnictwo (na ogół ryb na płazach), natomiast relacje ptaki-ryby mogą być bardziej złożone, ale obustronne drapieżnictwo też jest jednym z możliwych mechanizmów. Ciekawe jak w tych układach wyglądałaby obecność ssaków wodnych, np. wydry albo norki.

Praca ukazała się w czasopiśmie Biological Conservation (IF=7.4, 140 pkt MNiE) i jest dostępna tutaj.

Wpis ukazał się pierwotnie na facebooku tutaj. Posty z fb nie są recenzowane, stanowią swego rodzaju archiwum informacji z ulotnego środowiska mediów społecznościowych.

Dr hab. Michał Żmihorski. prof. IBS PAN, dyrektor Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk