List do przyszłego Premiera o poważne potraktowanie przyrody

Dnia 10 listopada 2023 r. osiemdziesiąt pięć naukowczyń i naukowców przyrodników wystosowało list do Donalda Tuska, lidera nowej koalicji parlamentarnej, która w niedługim czasie sformuje kolejny polski rząd, o poważne potraktowanie spraw ochrony przyrody. Inicjatywa listu wyszła z Instytut Biologii Ssaków PAN w Białowieży przy wsparciu Nauki dla Przyrody.

Wcześniej środowisko organizacji ochroniarskich wystosowało List otwarty przyrodników i strony społecznej do przyszłego rządu w sprawie priorytetów środowiskowych.

O inicjatywie naszej i organizacji pozarządowych przeczytać można też w Gazecie Wyborczej.

Całość naszego listu poniżej:

Białowieża, dnia 10 listopada 2023 r.

  
Szanowny Pan
 
Donald Tusk
Platforma Obywatelska RP
Warszawa
 
Szanowny Panie Premierze,
 
zwracamy się do Pana w imieniu przedstawicieli nauk przyrodniczych z gorącym apelem o roztoczenie szczególnej opieki nad polską przyrodą. Polska jest jednym z nielicznych krajów europejskich wyróżniających się zachowaniem wyjątkowego bogactwa przyrodniczego. To w Polsce znajduje się słynna na całym świecie Puszcza Białowieska – obiekt Światowego Dziedzictwa UNESCO, a także unikatowe w skali Europy obiekty przyrodnicze, takie jak Bagna Biebrzańskie, naturalne doliny Narwi i Rospudy, Puszcza Karpacka, słowińskie wydmy i wiele innych niezwykle cennych obszarów. W miejscach tych wciąż żyją gatunki, które wyginęły w wielu rejonach Europy, takie jak żubry, rysie, wilki, łosie, czy niedźwiedzie; przetrwały tu wrażliwe na antropopresję gatunki roślin i grzybów. Skarby polskiej przyrody są powodem dumy Polaków, a koncepcja ich bezwarunkowej ochrony cieszy się powszechnym poparciem polskiego społeczeństwa.
 
W ciągu ostatnich lat zasoby przyrodnicze Polski były niestety wielokrotnie narażane na nadmierną eksploatację i zniszczenie. Błędne decyzje podejmowane na poziomie politycznym i zarządczym, wynikające z nadmiernie użytkowego podejścia do przyrody, skutkowały niewłaściwym sposobem gospodarowania środowiskiem naturalnym. Najbardziej jaskrawym przykładem tych działań była wielkoskalowa wycinka drzew w Puszczy Białowieskiej, ale wiele lokalnych i regionalnych działań (np. „lex Szyszko”, zatrucie Odry) również nie pozostało bez negatywnego wpływu na stan zachowania zasobów przyrodniczych naszego kraju. Wiele przyrodniczo cennych miejsc zostało uszkodzonych, los kluczowych dla bioróżnorodności naszego kraju obszarów wciąż jest niepewny, a perspektywy ochrony tych miejsc są złe (np. plany przywrócenia wycinek w Puszczy Białowieskiej, czy regulacji Odry).
 
Żyjemy więc w przełomowym okresie, w którym dzisiejsze decyzje zaważą na jakości naszego środowiska i mogą doprowadzić do nieodwracalnej degradacji wielu cennych skarbów natury. Niezwykle ważne staje się umiejętne pokierowanie działaniami dotyczącymi ochrony naszych zasobów przyrodniczych, dlatego rola przypadająca Ministerstwu właściwemu do spraw środowiska będzie kluczowa w zapewnieniu efektywnej ochrony przyrody w naszym kraju. Wprowadzenie niezbędnych zmian w gospodarowaniu polską przyrodą, wychodzących naprzeciw oczekiwaniom społecznym, będzie wymagało od kierownictwa tego resortu dużego zrozumienia dla potrzeb ochrony przyrody oraz otwartości na dialog społeczny i wiedzę ekspercką. Stanowisko Ministra odpowiedzialnego za ochronę środowiska powinno więc zostać powierzone godnej zaufania osobie, która zrozumie konieczność zachowania zasobów przyrodniczych, a wyciągając wnioski z błędów poprzedników skutecznie powstrzyma dalszą degradację środowiska. Obawiamy się natomiast, że kierowanie tym resortem w duchu bezwzględnego ujarzmiania przyrody i dominacji gospodarczych metod jej przekształcania, eksploatowania i wykorzystywania zaprzepaści szansę na ochronę i restytucję polskiej przyrody i pogłębi społeczne niezadowolenie wynikające z tego faktu.
 
Zwracamy się do Pana z apelem o powierzenie przyszłości polskiej przyrody osobie spełniającej w najwyższym stopniu wskazane wyżej wymagania i posiadającej niezbędne kompetencje, które pozwolą odpowiadać na wyzwania cywilizacyjne oraz wdrażać rozwiązania prowadzące do zachowania unikatowego dziedzictwa przyrodniczego naszego kraju. My, przedstawiciele nauk przyrodniczych, deklarujemy pełną pomoc w naprawie polityki środowiskowej państwa polskiego i z chęcią włączymy się w konstruktywny dialog wypracowujący najlepsze rozwiązania w tej dziedzinie.
 
Z wyrazami szacunku,
Niżej podpisani
 
1. prof. Maciej Grzybek; Gdański Uniwersytet Medyczny
2. prof. Kazimierz Rykowski; Instytut Badawczy Leśnictwa
3. prof. Andrzej Zalewski; Instytut Biologii Ssaków PAN
4. prof. Jan Wójcik; Instytut Biologii Ssaków PAN
5. prof. Krzysztof Schmidt; Instytut Biologii Ssaków PAN
6. prof. Rafał Kowalczyk; Instytut Biologii Ssaków PAN
7. prof. Jan Marcin Węsławski; Instytut Oceanologii PAN
8. prof. Małgorzata Witeska; Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
9. prof. Hanna Kmita; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
10. prof. Grażyna Jasieńska; Uniwersytet Jagielloński
11. prof. Jan Kozłowski; Uniwersytet Jagielloński
12. prof. Małgorzata Grodzińska-Jurczak; Uniwersytet Jagielloński, Instytut Nauk o Środowisku
13. prof. Piotr Zieliński; Uniwersytet Łódzki
14. prof. Piotr Kittel ; Uniwersytet Łódzki
15. prof. Piotr Skubała; Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Nauk Przyrodniczych
16. prof. Andrzej Elżanowski; Uniwersytet Warszawski
17. prof. Marcin Zych; Uniwersytet Warszawski
18. prof. Małgorzata Bzowska-Bakalarz; Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
19. prof. Andrzej Wróbel
20. prof. Barbara Jezierska
21. dr inż. hab. Małgorzata Tokarska; Instytut Biologii Ssaków PAN
22. dr inż. hab. Szymon Śniegula; Instytut Ochrony Przyrody PAN
23. dr inż. hab. Tadeusz Pomianek; Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
24. dr hab. Anna Muszewska; Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
25. dr hab. Magdalena Niedziałkowska; Instytut Biologii Ssaków PAN
26. dr hab. Marta Kołodziej-Sobocińska; Instytut Biologii Ssaków PAN
27. dr hab. Tomasz Borowik; Instytut Biologii Ssaków PAN
28. dr hab. Tomasz Samojlik; Instytut Biologii Ssaków PAN
29. dr hab. Krzysztof Niedziałkowski ; Instytut Filozofii i Socjologii PAN
30. dr hab. Kamil Bartoń; Instytut Ochrony Przyrody PAN
31. dr hab. Piotr Skórka; Instytut Ochrony Przyrody PAN
32. dr hab. Krzysztof Kujawa; Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN (do 2020 roku)
33. dr hab. Dawid Moroń; Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN
34. dr hab. Łukasz Kajtoch; Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN
35. dr hab. Anna Skoracka; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
36. dr hab. Jan Wawrzyniak; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
37. dr hab. Julia Durzyńska; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
38. dr hab. Lucyna Mrówczyńska; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
39. dr hab. Anita Szwed; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
40. dr hab. Bartłomiej Gołdyn ; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
41. dr hab. Lechosław Kuczyński; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
42. dr hab. Sławomir Cerbin; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
43. dr hab. Władysław Polcyn; Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Biologii
44. dr hab. Aleksandra Walczyńska; Uniwersytet Jagielloński
45. dr hab. Edyta Fiałkowska; Uniwersytet Jagielloński
46. dr hab. Katarzyna Jasikowska ; Uniwersytet Jagielloński
47. dr hab. Dominika Włoch-Salamon; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii
48. dr hab. Łukasz Michalczyk; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii
49. dr hab. Paulina Kramarz; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii
50. dr hab. Agnieszka Pajdak-Stós; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
51. dr hab. Zofia Prokop; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii, Instytut Nauk o Środowisku
52. dr hab. Mateusz Płóciennik; Uniwersytet Łódzki, Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii
53. dr hab. Karolina Bącela-Spychalska; Uniwersytet Łódzki, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
54. dr hab. Dariusz Wysocki; Uniwersytet Szczeciński
55. dr hab. Paweł Koperski; Uniwersytet Warszawski
56. dr hab. Ewa Jabłońska; Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
57. dr hab. Wiktor Kotowski; Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
58. dr hab. Roman Żurek; Zakład Badań Ekologicznych
59. dr inż. Lech Buchholz; Świętokrzyski Park Narodowy z siedzibą w Bodzentynie
60. dr inż. Oksana Balanda; Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
61. dr inż. Sławomir Zieliński; Wschodniopomorskie Koło Terenowe Klubu Przyrodników
62. dr Emilia Hofman-Kamińska; Instytut Biologii Ssaków PAN
63. dr Jakub W. Bubnicki; Instytut Biologii Ssaków PAN
64. dr Katarzyna Kurek; Instytut Ochrony Przyrody PAN
65. dr Małgorzata Łaciak ; Instytut Ochrony Przyrody PAN
66. dr Maria Gołąb; Instytut Ochrony Przyrody PAN
67. dr Joanna Tusznio; Uniwersytet Jagielloński
68. dr Anna Maria Łabęcka; Uniwersytet Jagielloński, Instytut Nauk o Środowisku
69. dr Joanna Kajzer-Bonk; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii
70. dr Justyna Kierat; Uniwersytet Jagielloński, Wydział Biologii, Instytut Botaniki
71. dr Miłosz Mazur; Uniwersytet Opolski
72. dr Grzegorz Hebda; Uniwersytet Opolski, Instytut Biologii
73. dr Bartosz Bojarski; Uniwersytet Pomorski w Słupsku
74. dr Łukasz Kozub ; Uniwersytet Warszawski
75. dr Piotr Bentkowski; „Uniwersytet Warszawski, Wydział „”Artes Liberales”” / Nauka dla Przyrody”
76. dr Barbara Pietrzak; Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
77. dr Monika Mętrak; Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
78. dr Beata Czyż; Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
79. dr Robert Maślak; Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Biologicznych
80. dr Alicja Pawelec
81. dr Katarzyna Pochrząst
82. mgr inż. Adam Zbyryt; Uniwersytet w Białymstoku
83. mgr Igor Siedlecki; Uniwersytet Warszawski, Ogród Botaniczny
84. Izabela Jaszczuk; Uniwersytet Warszawski, Wydział Biologii
85. dr hab. Michał Żmihorski, Instytut Biologii Ssaków PAN